Aflevering 2
| Uitzending: | NPO 2 op zaterdag 18 april (15.30 uur) en zondag 19 april (om 12.25 uur) Omrop Fryslân regio tv op zondag 19 april op alle uren vanaf 17.10 uur (na Hjoed) |
De documentaire Oorlog boven Friesland schetst de belangrijke positie van Friesland en de Leeuwarder vliegbasis in de gevechten tussen de Duitse en de geallieerde luchtmacht.
Tussen 1940 en 1945 werd de oorlog in Friesland niet op de grond gevoerd, maar in de lucht. Het Friese grondgebied was een belangrijke aanvliegroute voor geallieerde bombardementsvluchten naar militaire en industriële doelen in Duitsland.
De Duitsers bouwden een omvangrijk systeem van afweergeschut op de Waddeneilanden maar ook in kustplaatsen als Harlingen. Het hart van de Duitse luchtverdediging vormde de vliegbasis van Leeuwarden. In 1938 geopend als klein veld voor de burgerluchtvaart, bouwde het Duitse leger de basis om tot een groot militair vliegveld, Fliegerhorst. Veertig nachtjagers werden in Leeuwarden gestationeerd, die met een fijnmazig radarsysteem de geallieerde bommenwerpers in de lucht opspoorden en bestookten. Zo zijn tijdens de oorlog boven Friesland en omgeving, bijna 400 geallieerde vliegtuigen uit de lucht geschoten. De luchtoorlog had een grote impact op de Friese bevolking. Er vielen burgerslachtoffers bij beschietingen en bombardementen rond de basis en vaak was ze getuige van verliezen aan geallieerde zijde.
Op veel begraafplaatsen zijn witte grafzerken een tastbare en opvallende herinnering aan de luchtoorlog boven Friesland. Een aanzienlijk aantal overleefde de crash na beschietingen en werd door Friese burgers in veiligheid gebracht. Friese verzetsmensen probeerden met gevaar voor eigen leven piloten naar Engeland te krijgen. Andere vliegeniers doken onder bij Friese gezinnen en bleven tot na de bevrijding.
Meer over 'Oorlog boven Friesland'
- Hoe het begon
- De verdere ontwikkeling
- De reactie van de Engelsen
- De Amerikanen mengen zich in de strijd
- Rampvlucht naar Berlijn
- Bronnen